مناطق قالی بافی در ایران

%name مناطق قالی بافی در ایران

قالی بافی در ایران

قالی ايران به عنوان هنر ديرپای ملی و اسطوره سترگ از باورهای قومی و دينی از ديرباز بر گستره لايتناهی فرهنگ و هنر سرزمين ما ايران سايه افکنده هست.

قالی و در کل قالی به صرف کاربردی و تزئينی بودنش از ساليان دور مورد توجه اقوام گوناگون بوده هست. در کنار اوج و فرودها،افت و خيزهاي درخش قالی ایرانی در تاريخ چند هزار ساله اين سرزمين مسائل حل نشده و نقاط مبهم بسياري چونان ديگر هنرهای اين سرزمين نيز وجود دارد.

عمده مصالح کاربردی قالی پشم هست که تجزيه ، فروپاشي و نيز عدم مقاومت در مساوی شرايطي چونان آتش سن اين کالاي هنري کاربردي را تقليل داده هست، به گونه اي که اگر واقعا به کار بسته شود و نشيمن افراد گردد زير پاي يکي دو نسل بيشتر مقاومت نياورده و سن آن فراتر از نيم قرن نمی شود و متسلسل شده از بين مي رود.

%name مناطق قالی بافی در ایران

مناطق قالی بافی در ایران

قالی اصفهان : 

استان اصفهان یکی از معروف‌ترین مناطق قالی بافی در ایران هست. در این استان، شهرهایی به تولید قالی اقدام می‌کنند که هر یک دارای سبک و شیوه‌ای خاص و قابل ارائه به صورت مستقل هستند. مشابه کاشان، نایین، اردستان و…

در استان اصفهان انواع قالی‌ها با نقوش مختلف گردان چون: اسلیمی و ختایی، مناظر و آثار باستانی مشابه عمارت چهل ستون، مدرسه‌ی چهار باغ، مسجد امام و … ، تا نقوش هندسی و شکسته بافته می‌شود. در جوشقان قالی کاشان، و نیز از ریز بافت‌ترین قالی‌های نایین تا درشت بافت‌ترین آنها در میمه وجود دارد.

%name مناطق قالی بافی در ایران

مناطق توليد قالی در ايران

قاليبافی در آذربايجان:

خطه آذربايجان به دليل وسعت مراتع و زمين هاي کشاورزي و آب و هوای مناسب و طبيعی کوهستانی همواره در توليد قالي از موقعيتی خاص بهرمند بوده هست. قالي ها و قاليچه هاي توليدي به وسيله روستائيان اين منطقه با ساختاري سفت و پرزي بلند و بافتي درشت ،مالامال از نقوشي هندسی و شکسته با برخورداری از رنگ هاي سریع و تيره از مردمی سختکوش و مقاوم و قناعت پيشه حکايت مي کند که با طبيعتي به پايداری و استحکام کوهستان، به قالی، تنها به عنوان يک زيرانداز گرم می نگرند.

بیشتر بخوانید:  نقوش فرش دستباف

برخی از ویژگی های قالی تبریز:

تلفیق طرح ها و نقشه ها با همدیگر

استفاده از نقوش باغی

استفاده از رنگهای طبیعی مشابه روناس – اسپرگ-قرمزدانه

نوع گره استفاده شده:گره ترکی بافت

بافت ايفاي نقش های برجسته صورت بروی قالی و تابلو قالی ها

بافت قالی های رج شمار بالا

کوتاه بودن پرز قالی

رنگهای به کار رفته سریع و خام

و …

اما از مهمترین نقشه های قالی تبریز می توان به اسلیمی – شاه عباسی-لچک و ترنج-زیر خاکی-منظره و چهار فصل و … اشاره کرد.

%name مناطق قالی بافی در ایران

در منطقه کردستان نیز مناطق قالی بافی وجود دارد

قالی یزد :

از ابتدا سال‌های بیست و سی، بازرگانان کرمانی به تولید قالی‌های یزدی برای عرضه در بازار اروپا و آمریکا اراده گماشتند. نمونه‌های قدیمی‌تر، آراسته به طرح‌های هراتی بود و احتمالا آخرین مرحله تکامل در تولید را نشان دهد. روی قالی‌های یزدی طرح لچک و ترنج و اغلب یک زمینه یکنواخت و حاشیه‌های آزاد و گاهی طرح‌ها تقلیدی از قالی‌های کاشان به چشم می‌خورد.

چله مشابه قالی‌های کرمان و جنس تار از نخ پنبه و پود به صورت سه لاست و گره از نوع نامتقارن. بافت چندان قشنگ نیست و بلندی پرزها فرق ظاهری با قالی‌های قدیمی یزدی را بوجود آورده هست. در دهه‌های اخیر استفاده از طرح‌های تبریز و کاشان رواج زیادی در استان یزد به ویژه شهر اردکان داشته که البته در ادا از طرح‌های تبریز فرق مشهودی با نمونه اصل تبریز وجود دارد.

بیشتر بخوانید:  بافت فرش روستای جیریان در استان مرکزی

جزییات قالی دستباف یزد:طرح معمول قالی یزد، ترنجی هست که در میان قالی قرار می‌گیرد. البته به ندرت نیز قالی‌های یزدی با ترنج‌های کوچک پخش شده در سراسر قالی یافت می‌شود.

کیفیت: قالی و قالی دستباف یزد کیفیت خیلی بالایی دارد و خیلی محکم هست، به همین دلیل برای پهن کردن در ناحیه‌های پرتردد ایده‌آل هست.

اندازه و شکل: قالی یزد در اندازه‌های مختلف بافته می‌شود، البته اکثر قالی‌های دستباف یزدی اندازه میانه (4 x 6 یا 8 x 10 پا) دارند. قالی یزدی بزرگ و نفیس (10 x 18 پا)، به جز چند قالی آنتیک و قدیمی خیلی کمیاب هست.

رنگ: زمینه‌ قرمز پررنگ و حاشیه‌ی قهوه‌ای ترکیب رنگ اصلی قالی‌های یزدی هست. البته بسیاری از قالیبافان یزدی رنگ صورتی را برای زمینه انتزاعی انتخاب می‌کنند. خاکی و سبز کمرنگ نیز در قالی‌های جدیدتر دیده می‌شود. آبی رنگی هست که به ندرت در قالی و قالی دستباف یزد به چشم می‌خورد.

بافت: قالی یزد معمولاً قطور هست.

چله: تار قالی یزد عموماً پنبه‌ای و پود آن پنبه‌ای یا پشمی هست.

ارزش: قالی یزد دستباف فرشی زیبا و قشنگ هست. قالی‌های زیبا و اصیل یزد با ارزش‌های متفاوتی فروخته می‌شوند. به خاطر داشته باشید که هرچه KPSI (اندازه گره‌ها در واحد سطح) بیشتر باشد، قالی گران‌تر هست.

%name مناطق قالی بافی در ایران

یکی از مهمترین صنایع دستی شهر تبریز قالیبافی هست

قالی کردستان :

در منطقه کردستان نیز مناطق قالی بافی وجود دارد که هر یک آوازه بسزایی دارند. بافته‌های سنه و بیجار و عشایر مستقر در این منطقه هر یک با جزییات و ویژگی‌های مشخص قابل تقسیم و دسته‌بندی هستند.

قالی‌های سنه که در سنندج و اطراف آن بافته می‌شود، از نظر لطافت و طرح و رنگ اصالت دارند. طرح‌های قدیمی مشابه: گل میرزا علی، گل فرنگ، گل و بلبل، گل محمدی و طرح هراتی از نمونه قالی‌های این منطقه هستند.

بیشتر بخوانید:  نمد مالی صنایع دستی چهارمحال و بختیاری

طرح هراتی و مینا خانی از نقوش به کار رفته در قالی بیجار هست که با رنگ‌های آبی و قرمز لاکی و قهوه‌ای شناخته می‌شوند.

%name مناطق قالی بافی در ایران

استان اصفهان یکی از معروف‌ترین مناطق قالی بافی در ایران هست

قالی تبریز :

یکی از مهمترین صنایع دستی شهر تبریز قالیبافی هست و در این زمینه آوازه جهانی دارد. فرشبافی در تبریز از قبل از زمان صفویه ابتدا شده و یکی از قدیمیترین و معروفترین مراکز بافت فرشهای دستباف در دنیا به شمار می آمده و امروزه نیز مورد توجه تاجران خارجی میباشد.

اوایل فرشها در قالب طرحهای روستایی با رجشمار پایین بافته میشده که به مرور دوران با رشد و ترقی قالی و قالیبافی تا ۱۱۰ رج افزایش پیدا کرده و همچنین به هنر درباری مبدل گشته هست. از مناطق مهم قالیبافی در محدوده آذربایجان شرقی میتوان به: تبریز، مرند، مراغه، اهر، هریس، بخشودن و خوی اشاره نمود که هر کدام از این مناطق خود خاستگاه سبکی خاص در طرح‌ریزی و رنگبندی در قالیبافی میباشند. در موزه های دنیا فرشهای خیلی زیبایی از تبریز وجود دارد که بیشترین آنها مربوط به دوران صفویه و قاجاریه می‌باشد.

تبریزیها با به کار گیری رنگها و طرحهای جدید توانسته اند طرفداران زیادی داشته باشند، به طور کلی طرح و رنگ فرشهای تبریز از تنوع زیادی بهره‌مند هست.

یکی از طرحهای قالی تبریز در گذشته خیلی مورد استقبال مردم قرار گرفت، چهارفصل بود که دارای جزئیات بسیاری هست و زندگی کشاورزان را در چهارفصل به نمایش میگذارد به صورتی که به ۴ اقبال بهار، تابستان، پائیز و زمستان تقسیم میشود.

 

منبع: بیتوته

مطلب پیشنهادی

آشنایی با هنر گچمه بافی

گچمه‏ بافي که از صنايع دستي انحصاري کهگيلويه و بويراحمد هست، هنري مرکب از گليم …