شناخت مفاصل بدن و انواع آن

%name شناخت مفاصل بدن و انواع آن

مهمترین کارکرد مفاصل بدن امکان تحرک هست

مفاصل و میزان مفاصل بدن

مفاصل بدن اقبال اصلی از ساختمان بدن هستند که سبب میشوند ما بتوانیم به آسودگی تحرک کنیم و جا به جا شویم. جالب هست که بدانید ما 360 مفصل در قسمتهای مختلف بدن داریم.

آیا میدانید مفاصل بدن از چه چیزی ساخته شده اند؟

به سطوح استخوانی که در یک نقطه با هم اتصال و تلاقی پیدا می‌کنند مفصل می گویند به طور واضح تر میتوان گفت مفصل محلی ست که استخوان ها در کنار یکدیگر قرار گرفته اند.  مهمترین کارکرد مفاصل بدن امکان تحرک هست.

مفصل حاوی سطوح مفصلی می باشد که می تواند توسط غضروف ها احاطه شده و بازي کردن نقش کاهش اصطکاک را در آنها بازی نماید. مفاصل بدن سبب میشوند تا استخوان ها بتوانند در کنار هم تحرک کنند و این تحرک سبب دگرگونی شکل اسکلت و بدنبال آن دگرگونی شکل کل بدن و جابه جایی میشود.

معمولا در موقعیت اتصال مفاصل بدن استخوان ها قدری حجیم تر میشوند تا سطح ارتباط آنها با یکدیگر بیشتر شود. این افزایش سطح ارتباط هم سبب تحرک بهتر و هم پایداری بیشتر در حین تحرک میشود.

بیشترین بیماری های سیستم حرکتی بدن در مفاصل هست. درد، تورم و خشکی در تحرک از معمول ترین مشکلات سیستم حرکتی هست که به علت اختلال در کارکرد مفاصل بدن بوجود میاید.

اگر یک قهرمان وزنه برداری می تواند دویست کیلوگرم وزنه را روی دستش نگه دارد و هشت قطعه استخوان مچ دست او از هم سوا نشود، به دلیل ارتباط استوار این استخوان ها در سطوح مفصلی هست، و اگر فوتبالیستی با سرعت روی پاهای خود می دود و در حین دویدن با پا استوار به توپ ضربه می زند و استخوانهایش از هم سوا نمی شوند، علتش وضعیت عالی مفصل های پا هست.

با بخش علمی بیتوته همزاه باشید تا شما را با شگفتی های ساختمان مفصل و انواع مفاصل بدن آشنا کنیم.

میزان مفاصل بدن

جالب هست بدانید که 360 رقم مفصل در بدن وجود دارد.

86 مفصل در جمجمه، 76 مفصل در ستون فقرات و لگن، 66 مفصل در قفسه سینه، 64 مفصل در دست ها و انگشت ها، 62 مفصل در پاها و انگشت پاها و 6 مفصل در گلو گردن وجود دارد.

دسته بندی مفاصل بدن براساس ساختار و تحرک

مفاصل بدن بر اساس ساختار به سه دسته‌ شاخه‌ای، غضروفی و سینوویال تقسیم‌ میکنند. مفاصل را میتوان بر اساس نوع تحرک نیز به سه دسته مستقر، نیمه متحرک و متحرک تقسیم‌بندی کرد.

بیشتر بخوانید:  آشنایی با رشته صنایع دستی + آینده شغلی رشته صنایع دستی

مفصل متحرک یا سینوویال (دی ارتروز)

%name شناخت مفاصل بدن و انواع آن

مفاصل بدن به سه دسته متحرک، نیمه متحرک و قابت تقسیم می شوند

مفاصل متحرک رایج‌ترین نوع مفاصل بدن انسان بوده اند. در این نوع مفاصل دو استخوان تشکیل دهنده مفصل کاملا آزادانه در کنار یکدیگر تحرک میکنند. همه آن‌ها متحرک هستند و دارای یک کپسول متحرک (با ساختار کلاژنی) در اطراف کل مفصل هستند.

علاوه بر این کپسول، همگی یک غشا متحرک (در لایه داخلی کپسول) که مایع متحرک را محافظت می‌کند، دارند. همچنین نوعی غضروف براق که در انتهای هر مفصل وجود دارد و از آن محافظت می‌کند. مشابه مفصل مچ دست یا زانو. در مفصل زانو استخوان درشت نی کاملا در مقابل استخوان ران تحرک کرده و به جلو و عقب میرود. شش نوع مفصل متحرک وجود دارد که براساس شکل مفصل و تحرک آن‌ها دسته‌بندی می‌شوند.

1. مفصل گوی و کاسه ای Ball and socket joint

%name شناخت مفاصل بدن و انواع آن

مفصل گوی و کاسه ای یکی از مفاصل بدن در شانه و لگن هست

یکی از مفاصل بدن مفصل گوی و کاسه ای هست که در شانه و لگن وجود دارد. در این مفاصل سر یک استخوان به شکل کره و سر استخوان دیگر به شکل یک کاسه هست و این دو استخوان در یکدیگر فرو میروند. این مفاصل از آزادترین مفصل ها بوده و در همه جهات تحرک میکنند.

2. مفصل لولایی Hinge joint

%name شناخت مفاصل بدن و انواع آن

مفصل لولایی تنها در یک سمت اجازه خم و راست شدن دارد

این مفاصل مشابه لولا تنها در یک سمت اجازه خم و راست شدن را میدهند مشابه مفاصل آرنج و زانو و مچ پا که تنها در یک سمت تحرک کرده و تحرک جانبی ندارند. حرکات آن به صورت کشش، برآمدگی و فرورفتگی هست.

3. مفصل محوری Pivot joint

%name شناخت مفاصل بدن و انواع آن

مفصل محوری در اقبال بالایی ستون فقرات وجود دارد و سبب حرکات گردن می‌شود

مفصل محوری از دیگر مفاصل بدن هست که در اقبال بالایی ستون فقرات وجود دارد و سبب حرکات گردن می‌شود. این حرکات به صورت چرخش یک استخوان حول دیگری هست.

4. مفصل لقمه ای Condyloid joint

%name شناخت مفاصل بدن و انواع آن

مفصل لقمه ای مچ دست از دیگر مفاصل بدن

در این مفاصل انتهای یک استخوان که به شکل بیضوی و تخم مرغی هست در حفره استخوان دیگر که آن هم بیضوی هست میچرخد مشابه مفصل مچ دست

بیشتر بخوانید:  آشنایی با رشته علوم تغذیه از کنکور تا بازار کار
5. مفصل لغزنده Sliding joint

%name شناخت مفاصل بدن و انواع آن

مفصل لغزنده از مفاصل بدن انسان در مچ دست و لگن هست

یکی دیگر از انواع مفاصل بدن، مفصل لغزنده هست که در استخوانچه‌های مچ دست و در لگن وجود دارد. در این موقعیت استخوان‌ها به وسیله رباط‌های زورمند به هم وصل شده اند و تحرک کمی دارند از این رو تحرک این مفصل به صورت لغزشی هست.

6. مفصل زینی شکل Saddle joint

%name شناخت مفاصل بدن و انواع آن

مفصل زینی شکل در استخوان‌های بین انگشت شست و مچ دست وجود دارد

یکی دیگر از انواع مفاصل بدن مفصل زینی شکل هست که دو استخوان مجاور مشابه زین اسب در هم فرو رفته اند و در استخوان‌های بین انگشت شست و مچ دست وجود دارد، که در هم فرو می‌روند.

مفصل نیمه متحرک یا غضروفی (آمفی آرتروز)

در این نوع مفاصل بدن استخوان های تشکیل دهنده مفصل توسط بافتی دیگر به یکدیگر چسبیده اند. گرچه این استخوان ها میتوانند نسبت به هم تحرک کنند ولی این تحرک آزادانه و کامل نیست.

این مفاصل در جا‌هایی که اتصال بین مفاصل استخوانی که از غضروف درست شده اند، وجود دارند، مثلا بین مهره‌ها در ستون فقرات. مهره های کمر توسط دیسک بین مهره ای به هم متصل میشوند. گرچه با دگرگونی شکل دیسک مهره ها میتوانند کمی نسبت به هم تحرک کنند ولی این تحرک محدود هست.

مفصل بدون تحرک یا شاخه ای (سین آرتروز)

در این مفاصل بدن دو سر استخوان ها به توسط غضروف یا رباط به هم متصل شده و عملا حرکتی بین دو استخوان وجود ندارد. در این مفاصل تحرک های بینهایت بینهایت کم و یا ناچیز وجود دارد به عبارتی تحرک در حدی می باشد که می توان از آن چشم پوشی نمود مشابه مفاصل فیبروز در ناحیه ستون مهره ای و یا مفصل بین استخوان های جمجمه

گرچه جمجمه از برخی استخوان برگ های در کنار هم درست شده هست که از هم سوا هستند ولی این استخوان ها نسبت به هم حرکتی ندارند.

ساختار مفاصل متحرک یا دی آرتروز:

– غضروف

غضروف بصورت لایه ای هست که انتها های استخوان ها را پوشانده و سبب روان شدن تحرک دو استخوان نسبت به یکدیگر میشود.

بیشتر بخوانید:  حقایقی جالب از کره ماه

-کپسول مفصلی

کیسه ای استوانه ای شکل از جنس کلاژن که در برگیرنده سطوح مفصلی می باشد. کپسول مفصلی پرده یا کیسه ایست که دور تا دور مفصل را پوشانده هست و در بالا و پایین در محلی که غضروف پایان میشود استوار به استخوان میچسبد.

کپسول مفصلی یکی از ساختمان هایی هست که سبب نگه داشته شدن دو سر استخوان در موقعیت مفصل در کنار هم میشود.

– رباط یا لیگامان Ligament

%name شناخت مفاصل بدن و انواع آن

رباط ها از تحرک غیرطبیعی مفاصل بدن پیشگیری میکنند

رباط یا لیگامان نوارهایی از بافت لیفی یا فیبرو و بینهایت استوار هستند که در اطراف مفصل و بیرون کپسول مفصلی قرار گرفته و سبب پایداری مفصل میشوند. رباط ها با نیروی کششی ناشی از خاصیت ارتجاعی از حرکات غیر طبیعی در مفصل پیشگیری می کنند و  بازدارنده از تحرک مفاصل در جهات خاصی میشوند تا بدین وسیله سبب شوند تا مفصل تنها در سمت های معینی تحرک کند. در اغلب اوقات رباط ها به کپسول مفصلی چسبیده و جزئی از آن هستند.

– لایه سینوویال Synovial membrane

پوشاننده سطوح غیر مفصلی داخل کپسول مفصلی می باشد. لایه سینوویال یک لایه سلولی زیبا هست که سطح داخلی کپسول مفصلی را میپوشاند و وظیفه آن ترشح مایع سینوویال Synovial fluid هست.

– مایع سینوویال Synovial fluid

مایعی با چسبندگی بالاکه سبب افزایش کارایی مفصال بدن و روغن کاری می شود. مایع لزج و لغزنده ایست که در درون کپسول مفصل هست و در بین سطوح مفصل سبب روان شدن لغزش غضروف ها بر روی هم میشود. این مایع همچنین غضروف مفصلی را هم تغذیه میکند.

– منیسک Meniscus

منیسک در مفصل زانو وجود دارد. از جنسی شبیه غضروف هست و سبب افزایش پایداری مفصل شده و بازي کردن نقش جذب کننده شوک های ناشی از ضربات ناگهانی به مفصل را هم بازی میکند.

انواع بیماری های مفصلی و علت انها:

– آرتریت یا التهاب مفصل

– روماتیسم مفصلی

– بیماری سائیدگی مفصل یا ارتروز

– نقرس

علائم و نشانه های بیماری های مفصلی بسته به نوع و تندی آن گوناگون هست. برای مانند ممکن هست در یک دوران ای به صورت خود به خود آشکار شده و سپس رفع شود. از شایع ترین علائم و نشانه های بیماری های مفصلی می توان به درد مفاصل بدن، سفت و خشکی مفاصل بدن و تورم مفصل اشاره کرد.

 

منبع: بیتوته

مطلب پیشنهادی

معرفی گیاه گل سنگ، روش پرورش و تکثیر

گیاه گل سنگ صورتی و سفید همه چیز درباره گیاه گل سنگ گل سنگ گیاهی کوچک …